مقدمه
رشته مهندسی مواد و متالوژی ، شاخه‌ای از علم مهندسی است که به مطالعه ، تحقیق و بررسی مواد مختلف ، از جمله فلزات ، سرامیک ها ، پلیمرها و مواد مرکب می پردازد. این رشته به دانشجویان کمک می کند تا با ساختار درونی مواد ، فرآیندهای تشکیل ، خواص فیزیکی و شیمیایی و کاربردهای مختلف آن‌ها در صنایع گوناگون آشنا شوند.
درباره رشته :
این رشته به عنوان یک زمینه تحصیلی میان رشته‌ای ، ارتباط وسیعی بین رشته های فیزیک ، شیمی ، مکانیک و ریاضی ، برقرار کرده است. علاقه مندان به امور فنی ، محاسباتی و آزمایشگاهی امکان جستجو و حصول علا ئق خود در آزمایش‌ها، پروژه‌ها و دروس این رشته تحصیلی را خواهند داشت . از طرفی ، انتخاب رشته مهندسی مواد برای افراد دارای علاقه به ساخت و توسعه مواد جدید ، کشف خواص جدید و به دنبال آن گسترش جهان پیرامون گزینه مناسبی است.
مهارت‌های نرم موردنیاز برای شغل مهندسی مواد
موقعیت شغلی مهندسی مواد و متالورژی شغلی چالش برانگیز، حساس و سخت است و فردی می‌تواند در این حرفه موفق شود که علاوه بر دانش و تخصص حرفه‌ای، علاقه و ویژگی های فردی لازم را نیز داشته باشد . اگرچه با داشتن مدرک لیسانس در رشته‌های مرتبط می‌توانید در موقعیت‌های شغلی مهندسی مواد مشغول به کار شوید؛ ولی افرادی که از حل مسئله لذت می‌برند و در علوم و ریاضیات استعداد و مهارت بالایی دارند شانس موفقیت و پیشرفت بیشتری در این حوزه خواهند داشت.
همچنین ازآنجاکه این مهندسین اغلب در قالب یک تیم و در کنار سایر مهندسین و کارکنان فعالیت می‌کنند باید مهارت‌های ارتباطی و کار گروهی خوبی داشته باشند.
برخی از مهم ترین ویژگی‌های لازم برای این شغل عبارت‌اند از:
ابتکار و خلاقیت
دانش کافی در مورد کسب وکار و تجارت
توانایی سازمان‌دهی و مدیریت
مهارت‌های میان فردی و ارتباطی قوی
مهارت های حل مسئله
مهارت کار گروهی
توانایی تجزیه و تحلیل
دروس رشته
دروس کارشناسی مهندسي مواد و متالورژي به دو دسته پایه و تخصصی تقسیم می‌شوند:
دروس پایه
ریاضی عمومی 1 و 2، فیزیک 1 و2، آزمایشگاه فیزیک 1 و 2، معادلات دیفرانسیل، مبانی و برنامه سازی کامپیوتر، محاسبات عددی، شیمی عمومی، آزمایشگاه شیمی عمومی، ریاضی مهندسی، کارگاه عمومی، نقشه کشی صنعتی.
دروس تخصصی
ايستايي ، بلورشناسي و آزمايشگاه ، آشنايي با تاريخچه و مباني مهندسي مواد و متالورژي ، مكانيك مواد، مباني مهندسي برق ، آزمايشگاه مباني
مهندسي برق ، شيمي فيزيك مواد، متالورژي فيزيكي مواد۱و2، آزمايشگاه متالوگرافي و ريزساختار مواد ۱، اصول انجماد و ريخته گري مواد ، آزمايشگاه انجماد و ريخته گري مواد ، ترموديناميك مواد ۱و 2، خواص مكانيكي مواد ۱و2، آزمايشگاه خواص مكانيكي مواد ۱، پديده هاي انتقالخوردگي و حفاظت مواد، اصول توليد مواد مهندسي، فيزيك حالت جامد، زبان تخصصي، مواد مركب، اصول مهندسي پليمر، اصول مهندسي سطح، اصول مهندسي سراميك ، طراحي و انتخاب مواد مهندسي ، روشهاي شناسايي و آناليز مواد، انتقال مطالب علمي و فني ، نانو مواد ، بايو مواد، پروژه ، كارآموزي و همچنین دروس عمليات حرارتي ، اصول شكل دهي مواد ۱ ، بررسي هاي غير مخرب ، مهندسي پودر، مديريت و اقتصاد مهندسي ، آلياژهاي غير آهني ، ريخته گري چدن و فولاد، طراحي قالب ، فرآيندهاي ساخت مواد ، سوخت و انرژي ، عيوب قطعات ريختگي ، كنترل كيفي در ريخته گري ، مواد ريخته گري ، مكانيك سيالات این دروس به صورت نظری، عملی و کارگاهی ارائه می‌شوند و دانشجویان علاوه بر مباحث تئوریک ، در آزمایشگاه ها و پروژه های واقعی با مسائل اجرایی آشنا می‌شوند.
بازارکار و آینده شغلی رشته مهندسی مواد و متالورژی در ایران
این رشته مهندسی یکی از پرکاربردترین رشته ها در حوزه فنی و مهندسی به حساب می آید. پیشرفت در صنایعی مانند انرژی، فضایی، تکنولوژی پزشکی، هسته ای و نظامی را مدیون زحمات مهندسین این رشته هستیم . از آنجایی که امروزه شاهد رشد و افزایش صنایع تولیدی در کشور هستیم و بخش اصلی تولید، مواد است، فرصت های شغلی خوبی برای این مهندسین در همه صنایع وجود دارد.
شرط اصلی ورود به بازار کار این رشته داشتن مهارت کاری است نه تنها مدرک تحصیلی . زیرا در دوران دانشگاه نه تنها در این رشته بلکه در دیگر رشته های فنی مهندسی مانند مهندسی کامپیوتر، مهندسی مکانیک، مهندسی برق و … تنها به ارائه تئوری ها می پزدارند و از لحاظ عملی و مهارت کاری فارغ التحصیلان ضعیف هستند. وجود این مهندسین در هر کارخانه ای سبب بهبود کیفیت محصول و بازدهی بیشتر می شود. آینده شغلی برای مهندسین این حرفه خوب است.
فرصت های شغلی رشته مهندسی مواد و متالورژی :
مهندسین این رشته در صورت داشتن مهارت کاری لازم می توانند در سازمان های دولتی و خصوصی و صنایعی مشغول به کار شوند. طیف وسیعی از کسب و کارها و شرکتها به تخصص این مهندسی نیاز دارند و یک مهندس مواد می‌تواند در کارخانه های استخرج و تولید مواد اولیه فلزی، صنایع ریخته گری، صنایع دفاع، هواپیماسازی، صنایع فولاد سازی، کشتی سازی، خودرسازی، تراکتور سازی، صنایع متالورژی پودر، سیستم های تهویه مطبوع، شرکت های ساخت قطعات مختلف لوازم خانگی، کاشی سازی، تولید کننده قطعات الکترونیکی، شیشه سازی، چینی سازی و . . . به فعالیت بپردازند.
